In zijn uitleg van de Heidelbergse Catechismus maakt Hermann Friedrich Kohlbrugge (19de eeuw) helder wat de Bijbel bedoelt met de ‘oude mens’ en de ‘nieuwe mens’.

Vraag: Wat betekent “oude mens” en “nieuwe mens”? Zijn dat twee werkelijke mensen, die een mens in zich heeft?

Antwoord: Nee, het is een figuurlijke manier van spreken. De apostel Paulus spreekt in Rom. 6:6, Ef. 4:22-24 en Kol. 3:9-10 van een oude mens en een nieuwe mens, en verstaat daaronder “oude mens” als Adam, of de mens zoals hij in Adam van God afgevallen is en dus God, zijn leven, prijsgegeven heeft; dus bedoelt hij ermee, wat wij met Adam geworden zijn, en wat wij als zodanig denken, handelen en doen. In diezelfde plaatsen, waar hij spreekt van een “nieuwe mens”, verstaat hij daaronder Christus en wat wij in en met Christus geworden zijn, en de vrucht van die Geest, die wij in het geloof van Christus deelachtig worden.

De apostel vergelijkt deze beide mensen met klederen, en wil daarmee zeggen dat wij het eerste kleed hebben uitgetrokken en het andere aangetrokken. (NB. Ef. 4:22 luidt naar het Grieks: “dat u afgelegd hebt – de oude mens – en vernieuwd wordt – en de nieuwe mens aangedaan hebt”). Dat de apostel onder de “oude mens” ondeugden verstaat, zien wij uit het 25e en de volgende verzen: “Daarom hebbende afgelegd de leugen” enz.; en dat hij onder de “nieuwe mens” Christus verstaat en de vrucht van de Geest, zien wij uit Rom. 13:14: “Hebt de Heere Jezus aangedaan”, en uit Kol. 3:12: “Hebt dan aangedaan, als uitverkorenen Gods – de innerlijke bewegingen van de barmhartigheid, goedertierenheid, – verdragende elkander.”