Godsdienst hoorde bij het leven in de achttiende eeuw. Alleen al het gebied waar Daniël Rowland kerkelijk onder viel, telde zo’n 300 parochies. Veel predikanten hadden weinig inkomen, de stand van het kerkelijk leven stond laag.
In deze periode waren er echter wel invloeden van buiten, die voorbereidend waren ten aanzien van geestelijke herleving. Denk aan de publicatie van Joseph Alleines’ “Alarm voor onbekeerden”, Richard Baxter’s “Roep tot de onbekeerden”, John Bunyan’s “Christenreis” en zijn boek “Welkom tot Jezus Christus”. Tenslotte een boek van Thomas Shepard over de ware bekering. Deze boeken kon men lezen, als men lezen kon. Van de bevolking was echter 90% analfabeet.
Leesonderwijs
Een belangrijke stem in het leven van Daniel Rowland, was die van zijn geestelijke vader Griffith Jones. Hij zette zich in voor het leesonderwijs onder de bevolking. Dit leidde tussen 1737-1761 tot een enorme scholengroei, tot ruim drieduizend scholen op zestienhonderd verschillende locaties. Dit betekende dat 200.000 mensen leesonderwijs konden krijgen, ongeveer de helft van de bevolking. Dit was echter niet het enige waar Griffith Jones zich mee bezig hield. Volgens zijn grafschrift hield de zorg voor de kerken hem dagelijks bezig. Hij benadrukte het belang van christelijke ijver, op zo’n manier dat het niemand onberoerd liet. Terwijl velen geen ‘onze Vader’ kenden toen zij naar school kwamen, leerden zij dit binnen zes tot acht weken uit het hoofd. Ook leerde men de catechismus van de kerk in de eigen taal. Onderwijs en geestelijke herleving gingen hand in hand.
Scholing
Als zoon van een predikant was Daniel bekend met het ambt. Zijn vader diende in Langgeitho, sinds 30 mei 1697. Aan deze parochie werden verschillende andere parochies toegevoegd, om zo in het onderhoud te kunnen voorzien. Twee zonen, waaronder Daniel, volgden hem in 1730 op toen hij terugtrad uit de bediening. Een jaar later overleed hij.
Daniel Rowland kreeg scholing van een schoolmeester in de buurt, die hem bekend maakte met onder andere de Griekse taal. Rowland schrijf op oudere leeftijd geregeld Latijnse aantekeningen in zijn boeken, hij las eveneens het nodige in het Latijn. Naderhand bezocht Rowland een school. Dankzij de goede scholing kon hij klassiekers hanteren. Op oudere leeftijd zou hij zich diep laten beïnvloeden door puriteinse werken.
Hij groeide op tot een sterke man, met een ijzeren gestel. Gepassioneerd, in alles wat hij deed. Op 10 maart 1734 kreeg hij in Londen zijn officiële kerkelijke aanstelling en dat jaar trouwde hij met Elinor. Destijds stond hij als jonge predikant bekend vanwege zijn wereldse levenshouding.
Griffith Jones
In die periode kwam hij echter onder de invloed van de prediking van Griffith Jones. In 1713 begon diens bediening bijzonder vrucht te dragen en ging hij ook buiten zijn eigen parochie preken. Dit leidde tot grote groepen luisteraars, van soms honderden en een enkele keer duizend luisteraars. Geregeld liepen hem de tranen over het gezicht tijdens het preken. Hij maakte zijn luisteraars bewust van de ernst van de zonde en zette hen ertoe aan om te vluchten tot Jezus Christus om verzoening. Zonder dat we een nieuwe schepping zijn, is het onmogelijk om in te gaan in de hemelse heerlijkheid (Gal. 6: 15). Eens preekte Griffith Jones in een kerktuin en zag daar een rebellerende jonge man. ‘O, dat een woord je hart bereikt!’ zo riep hij hem toe. Rowland werd gearresteerd door de Heere, een prediker werd geboren. Hij werd een geestelijke zoon van Griffith Jones. Zijn geestelijke vader werd gedreven door een hartelijk verlangen naar zalving door de Heilige Geest, om zo in nauwere gemeenschap met God te leven.
Deze serie is mede gebaseerd op het boek van Eifion Evans over Daniël Rowland.