Beluister de podcast op   Logo Spotify podcast   Logo Itunes podcast

Beluister de podcast op   Logo Spotify podcast   Logo Itunes podcast

Luister de podcast

vrijdag 18 februari

Dorst naar erkenning

„We zijn allemaal maar één product of ervaring verwijderd van het ontwikkelen van onze eigen verslaving,” stelt Adam Alter. Sinds het internet ons steeds dichter op de huid zit, neemt het aantal mensen dat kampt met een gedragsverslaving enorm toe. Wat gaat hierachter schuil? 

Snelheid

Techniek dringt zich aan ons op. In 2008, een jaar na de presentatie van de eerste iPhone, besteedden volwassenen gemiddeld achttien minuten per dag aan hun telefoon. De tijden zijn veranderd, zo blijkt uit onze huidige persoonlijke overzichten van telefoongebruik. 

Waar gebruikers veertien jaar geleden minutenlang moesten wachten tot een groot bestand of afbeelding binnenkwam, flitsen de afbeeldingen en filmpjes anno nu met grote snelheid voorbij. Traagheid is een vijand van verslaving. Het internet van de toekomst zal nabijer en sneller zijn dan ooit.  

Verslaving

Adam Alter werkt als assistent professor Psychologie en Marketing in New York. Zijn onderzoek wijst uit dat online-verslaafden zichzelf aanleerden om bepaald gedrag te associëren met een aantrekkelijk gevolg. Hij trekt daarbij een vergelijking met drugsverslavingen, waarbij hetzelfde beloningsgebied in de hersenen wordt geactiveerd als bij verslavende online handelingen. „De drijvende kracht achter een verslaving is niet het middel of het gedrag, maar de gedachte die is ontstaan bij de verslaafde dat het middel of gedrag hen tegen psychologisch leed beschermt.” 

Bij het deelnemen aan sociale media platforms speelt veelal onbewust de behoefte aan persoonlijke erkenning mee. Het gaat om zien en gezien zijn. Alter: „Sociale bevestiging, of de wereld zien zoals anderen, is een teken dat je bij een groep gelijkgestemden hoort.” Dit bevredigt overigens niet snel. „Sociale bevestiging is vluchtig en we hebben constante behoefte aan een nieuwe dosis.”

Sociale erkenning, zien en gezien zijn, is dus een markt geworden. Onze aandacht is geld waard. Dit is als zodanig niet zo spannend, ware het niet dat mensen massaal verslaafd worden aan online erkenning en behoeftebevrediging. Ethicus Tristan Harris merkt terecht op: „Het probleem is dat er duizend mensen aan de andere kant van het beeldscherm zitten die ervoor worden betaald om je vermogen tot zelfregulering kapot te maken.” 

Het huidige tijdperk waarin een vloed aan informatie ons overspoelt, terwijl we massaal online roepen om persoonlijke erkenning, roept om een tegenstem. Te meer omdat de vloed aan sociale online interactie ons per saldo niet socialer maakt. Waar de offline- en onlinewereld steeds vloeiender in elkaar overlopen, dienen wij elkaar terug te roepen naar echt contact. 

Vervulling

Andrew Bonar verzuchtte ooit in zijn dagboek: „Meer nabijheid tot God is wat wij nodig hebben. Meer rust, meer gebed, meer gemeenschap.”  Een paar dagen later merkt hij op: „Heere, verheerlijk Uzelf in mij, heilig mij.” Deze eeuwenoude offline verzuchting van Bonar is onverminderd nodig. 

Erkenning van mensen is verslavend en bevredigt nooit. Het werkt verslavend, maar vervult niet. Het laat ons leeg en eenzaam achter. Ver voordat onderzoeken dit aantoonden, wisten we dit reeds vanuit het Woord. Verslaafden dienen verlost te worden, door het vernieuwende werk van de Heilige Geest. Verlost van zichzelf. Met het gebed van Psalm 143: „Ik breid mijn handen uit tot U, mijn ziel is voor U als een dorstig land.” 

Luister deze blog als podcast

Lees verder over dit onderwerp

Komt, heffen wij een lofzang aan

Komt, heffen wij een lofzang aanDe Heer is waarlijk opgestaan;Komt, laten wij niet langer klagenDe Levensvorst heeft...

Taboes doorbroken

C.S. Lewis roept in zijn werk ‘De afschaffing van de mens’ (1943) lezers terug naar een werkelijkheid waarin de normen...