Via brieven kijk je schrijvers in het hart en leven. Zo ook bij Maarten Luther. Hij schreef in maart 1518 een brief aan Christoph Scheurl, een jurist. Luther schrijft hem over zijn 95 stellingen, maar ook over een houtsnede met een Bijbelse voorstelling, van de hand van Albrecht Dürer, die hij in handen had. 

5 maart 1518 

Beste Christoph,

Ik heb twee brieven van je ontvangen, de één in het Latijn, de ander in het Duits en tegelijk daarmee een geschenk van de vermaarde Albrecht Dürer, tenslotte nog een Latijnse en Duitse druk van mijn stellingen. Je vraagt waarom ik je die niet zelf gestuurd heb. Mijn antwoord is, dat ik niet van plan was ze publiek te maken en dat ook helemaal niet wilde. Ik wilde alleen maar met een paar mensen hier erover confereren, als men ze afwees zou ik ze laten vervallen; accepteerde men ze, dan zou ik ze uitgeven. Maar nu zijn ze tegen mijn verwachting in gedrukt en vertaald, zodat ik er spijt van heb dat ik ze heb uitgebracht. Niet dat ik het geen goede zaak vind dat de waarheid aan het volk bekend wordt gemaakt, daar streef ik juist naar, maar deze methode is er niet geschikt voor om de mensen dingen bij te brengen.

Over sommige punten uit de stellingen sta ik zelf nog in dubio, in elk geval had ik bepaalde dingen anders en krachtiger gezegd, ook dingen weggelaten, als ik geweten had dat dit zou gebeuren. In elk geval heb ik door die snelle verbreiding gemerkt, hoe men in brede kring over de aflaten denkt, al hield men dat stil ‘uit vrees voor de Joden’ (Joh. 7: 13).

Ik moest nu wel nadere overwegingen opstellen die ik echter nog niet mag uitgeven, omdat de eerwaarde bisschop van Brandenburg, wiens raad ik ingewonnen heb, het erg druk heeft en mij nu al lang ophoudt.

Als de Heere mij er de rust voor geeft wil ik in het Duits een boekje uitgeven over de werkingskracht van de aflaten als vervanging van de veel te vage [95] stellingen. Ik twijfel er geen ogenblik aan, dat het inderdaad zo is, dat het volk bedrogen wordt, niet door de aflaten op zich, maar door het gebruik dat ervan gemaakt wordt. Ik zal je het boekje sturen zodra ik ermee klaar ben.

Verder vraag ik je, de eminente meester Albrecht Dürer van mij te groeten en hem te zeggen dat ik met grote dank aan hem denk. Wel vraag ik jullie om jullie overdreven opinie over mij te laten voor wat die is en niet meer van mij te verwachten dan ik kan. Ik ben niets, kan niets en word dagelijks meer ‘niets’!

Onlangs schreef ik nog aan dr. Eck en ook aan jullie allen, maar ik denk, dat die brief niet is aangekomen. Ik zou bijzonder graag willen, dat het boekje met de in München gehouden preken van onze pater vicarius [Staupitz], dat onlangs is uitgegeven, bij jullie nog eens zou worden gedrukt. Daar zien wij hier echt naar uit. Gegroet in de Heer .

Wittenberg, 5 maart 1518 Br. Martinus Luther