Als predikant van zijn tweede gemeente Putten, correspondeert ds. G. Boer met mevrouw van Luin uit Laren. Hij is teleurgesteld omdat ‘de kastijdingen des Heeren’ – denk daarbij aan de Tweede Wereldoorlog – minder ‘ootmoedig leven’ hebben uitgewerkt dan hij had gehoopt en verwacht. Zij antwoordt hem: ‘Laat het brood niet oud en beschimmeld worden’, waarbij zij doelt op de prediking. De rijkdommen van Christus, als de Morgenster, stalt zij hem vervolgens uit ter bemoediging. Naderhand blijkt er meer vrucht op de prediking.

Gemeente

Elke gemeente heeft een eigen sfeer en eigenheid waar de predikant een weg mee moet zien te vinden. Zo schrijft hij over Lunteren dat zijn handen er wel eens moe worden: ‘Soms met uw lauwheid, soms met uw gebrek aan openheid, soms met uw dode rechtzinnigheid, soms met allerlei geloof zonder wortel, soms ook met het gemis aan aanvurende kracht.’

Over Huizen voorspelt hij bij zijn afscheid in 1965 een moeilijke tijd: ‘Wat God met u gaat doen weet ik niet. Wel weet ik, dat ge een moeilijke tijd tegemoet gaat, waarin niet in de eerste plaats de wijsheid, het inzicht, het beleid doorslaggevend zijn – hoe noodzakelijk ook – maar de verborgen omgang Gods, die zich openbaart in een zich telkens vernieuwend leven naar Gods Woord.’ Deze citaten zijn afkomstig uit een levensbeschrijving van ds. G. Boer door dr. J. van der Graaf, onder de titel ‘Passie voor het Evangelie’. 

Verbond

Voor ds. G. Boer was verbondsprediking kenmerkend. Illustratief daarvoor is de preek die hij hield bij de bevestiging van lidmaten op 3 april 1955 in de st. Janskerk in Gouda, aan de hand van Deut. 29: 10a, 12, 13). ‘Nu zegt de Heere tot het volk: de Heere uw God. Ik zeg het vanmorgen ook: Gij staat heden allen voor het aangezicht van de Heere uw God. Daar is van u geen draad bij. Dit is de vrijmachtige beschikking Gods, waardoor wij niet zoals Calvijn zegt, dieren zijn, of in een heidenland geboren zijn, maar met de koorden van het verbond der genade omvangen zijn vanaf onze geboorte. (…) De Heere heeft recht op de hele gemeente. Er is er hier niet één, die vrij is om zijn weg te gaan. God heeft recht op ons; niet alleen als onze Schepper, maar ook als de God des verbonds.’

Briefwisseling

De briefwisseling tussen Prof. H. Berkhof en ds. G. Boer werd tot een monument in de tijd. Existentieel geladen zijn daarbij de woorden van Berkhof, als hij schrijft: ‘Vaak kijken wij met weemoed en jaloezie naar de eenvoudige belijdenisgetrouwe gemeenteleden. Wij zijn aan en over de rand van het ongeloof geweest. (…) De vraag waarop zij (ger. belijdenis, ASM) antwoord geeft, is: Hoe krijg ik een genadige God? Onze aanvechtingen gaan over de vraag: Is er een God? Is Hij geen illusie of projectie?’ Niet minder geladen is de reactie van ds. G. Boer: ‘Wie voor de God van de Bijbel staat, schreeuwt om genade en ontvangt ook genade. Hier gaat het niet over bepaalde accenten, nog minder om de hiërarchie van de accenten, maar om de kennis Gods in Jezus Christus door de Heilige Geest. Hier heeft Augustinus geworsteld, hier is Luther tot zijn gebeente uitgekleed, hier is Calvijn door de Vader tot Christus getrokken, hier heeft Kohlbrugge gestreden en gejuicht over het Lam Gods, dat hem genoeg was voor de tijd en de eeuwigheid. En met hen willen ook wij belijdenis doen van ons algemeen en ongetwijfeld christelijk geloof.’

Deze stem vanuit de Hervormde traditie spreekt mij aan vanwege de helderheid die Boer schept ten aanzien van het verbond. Tevens is hij de man die ruimte laat voor de werking van de Heilige Geest op ons niet voorziene manier. Tegelijkertijd is ds. G. Boer een man die zijn tijd proefde en profetisch optrad. De waarde van het vergezicht van een ziener, daar dienen wij blijvend oog voor te krijgen.

Leestips: 

• Graaf J. (2005), Passie voor het evangelie: Leven en werk van ds. G. Boer, Heerenveen: Groen.
• Boer G. (1956), Gedachtenwisseling over positie en problemen van de Gereformeerde Bond in de Hervormde Kerk.