Als je oren aan je hoofd hebt als dorpsdominee, gaat het verleden vanzelf voor je leven. Elke ontmoeting kleurt een klein stukje in, van het beeld dat zich vormt in gedachten. Afzonderlijke levensverhalen vormen samen een familiekroniek, een dorpsgeschiedenis, een eilandleven. Waarbij soms een enkele opmerking licht werpt op iets dat je eerder niet zag of doorhad. Luisteren is belangrijk werk. We dienen immers eerst te begrijpen, om begrepen te worden.
In de dorpsverhalen komen mijn vele voorgangers langs. In enkele zinnen, een trefzekere kenschets. Die karakterisering gaat van mond tot mond. Tussen al die kleurrijke figuren komen ook twee zendelingen voor: ds. D. J. van Dijk en ds. M.D. Geuze. Beiden werden vanaf het zendingsveld naar Sint Annaland geroepen. De eerste vanuit Toradjaland, de tweede vanuit Kenia.
Van Dijk diende van 1927-1950 op midden-Celebes. Onderbroken door verlof en een driejarige internering in oorlogstijd. De predikant vertaalde de catechismus in het Indonesisch, evenals 37 geloofsartikelen. Dit vormde de grondslag voor de Toradjakerk die mede onder zijn leiding zelfstandig werd. Ooit doopte ds. Van Dijk in Toradjaland ruim 300 mensen op één dag. Een overweldigende ervaring lijkt mij.
Na afloop van zijn periode als zendeling kreeg Van Dijk begin jaren ‘50 een beroep uit Sint Annaland. In gedachten stel ik mij voor hoe hij na jarenlange dienst op het warme zuidelijk halfrond de draad als dominee oppakte in ons dorp. Waar de huizen zich schrap zetten tegen de wind, op de grens van water en land. Hier geen offerfeesten meer. Al evenmin een wasjongen of paardenjongen. Wel een dienstbode uiteraard, zoals in elke pastorie in die dagen.
Zijn vijfentwintigjarig ambtsjubileum vierde Van Dijk in september 1952 te Sint Annaland. Een jaar later maakte hij samen met de bevolking de watersnoodramp mee. In het verslag van het Waterschap van 2 mei 1953 lezen we: ‘…Doorbraak coupure op de haven, hieraan is gewerkt met zandzakken, mest en balken tot de doorbraak ontstond, het water stond toen 60 cm boven de bestaande vloedplanken…’ Er vielen geen doden, maar de schade was groot. Je zal dan pastor zijn!
Vandaag stroomt de Voorstraat niet meer vol volk als de kerkklokken luiden op zondag. Wél klinkt in vier kerken het Evangelie. De Heere gaat door, Zijn Woord doet kracht. Wij worden gezonden, maar Hij werft Zijn Kerk. Dan maakt het uiteindelijk niet uit waar je dient. In Toradjaland, Kenia, of Sint Annaland.
Dit blog werd eerder als column geplaatst in Gezinsgids.
