John Newton, de dichter van het bekende lied ‘Amazing grace’, was jarenlang slavenbootkapitein. Later zou hij hier vol leedwezen op terugkijken en zich inzetten tegen de slavernij. Tijdens zijn eerste tocht als stuurman met een slavenboot maakte hij aantekeningen. Aan boord brak een opstand uit, met dodelijke gevolgen. Van de 218 slaven overleefden 62 de overtocht niet.  

Slavernij

Newton beschreef bij één van zijn latere reizen dat de slaven allerlei schaafwonden kregen als gevolg van de kettingen waarmee zij vastgeklonken zaten. Zij schuurden zich aan de planken, terwijl het schip de golven doorkliefde op de oceaan. Iedere ochtend mochten de slaven luchten, eten en bewegen. Uiteraard wel aan een lange ketting. Als er doden werden aangetroffen in het ruim, gingen die overboord. Zijn eerste reis als kapitein kostte een kwart van de bemanning het leven. Van de slaven stierven er 28 van de 164. Bij zijn volgende reis verloren 40 slaven het leven. 

Onderwijl komen we Newton tegen als iemand die op zoek is naar God. Dit blijkt uit zijn dagritme. Tijdens zijn derde reis volgt hij een methodisch dagschema. Rediker beschrijft hoe Newton ’s morgens vroeg opstond, één of twee hoofdstukken uit de Bijbel las en ontbeet. Op zondag hield hij een dienst voor de bemanning van het schip om 11 uur. ’s Middags boog hij zich opnieuw over de Bijbel. De slavenbootkapitein moest enerzijds met harde hand regeren om de bemanning en slaven eronder te houden. Er dreigde steeds weer opstand. Anderzijds treffen we een mens aan die omgang met de Heere zoekt. 

Verlost

Op 21 januari 1763 schreef John Newton in een brief hoe hij zich aan de Heere kwijtraakte. Newton moest door de knieën aan de voeten van de Heere. ‘Ik kan me niet herinneren dat mij een bijzondere tekst voor de geest kwam of dat ik een opmerkelijke ontdekking deed, maar ik werd eenvoudig in staat gesteld om te hopen en te geloven in een gekruisigde Zaligmaker. De last van mijn geweten werd weggenomen en ik kreeg niet alleen weer vrede, maar ook mijn gezondheid keerde terug. (…) Vanaf die tijd vertrouw ik dat ik verlost ben van de kracht en heerschappij van de zonde, al zucht ik, vanwege de gevolgen en de strijd van de inwonende zonde, nog omdat ik de last van de zonde voel wegen. Ik begon nu weer op de Heere te wachten, en hoewel ik sindsdien Zijn Geest vaak heb bedroefd en in mijn dwaasheid van Hem ben afgezworven (wanneer, helaas! zal ik wijzer worden?) heeft Zijn krachtige genade mij tot hiertoe bewaard voor zo’n schandelijke terugval zoals ik zojuist heb beschreven. Ik vertrouw nu nederig op Zijn genade en beloften dat Hij mijn Leidsman en Beschermer zal zijn tot het einde.’ Naderhand werd Newton voor velen tot zegen door middel van de brieven, preken en liederen die hij achterliet.