‘Ik leef met je mee!’ Dat is wat we de ander toeknikkend zeggen, als die door een dal gaat. De eerlijkheid gebied te zeggen dat meeleven niet meevalt. De eerste dagen na de catastrofe, dat gaat wel. Maar daarna…

Breuklijn

Terwijl buiten de zon even helder schijnt als gisteren en eergisteren, kan er onverwacht een sluier over iemands leven vallen. Dan wordt het stil en donker. De grote wereld vol verwachtingen lijkt te verschrompelen tot een kleine verstikkende ruimte waarin dat wat gebeurde alles bepaalt. Vanaf nu is er alleen nog een periode van ‘daarvoor’ en ‘daarna’, er loopt een breuklijn door het leven.

Eén telefoontje kan die sluier aanbrengen. Bijvoorbeeld het verlies van een geliefde. De diepte daarvan wordt in de periode die volgt al dieper gepeild. Ook verlies van verwachting over het leven of vertrouwen in personen kan zo’n breuklijn geven. Het wereldbeeld kantelt dan omdat alles anders blijkt dan eerst gedacht. Verdriet, woede en schaamte strijden met elkaar. Het wordt vechten, vluchten of duiken. 

Woestijn

Vroeg of laat kent ieders leven woestijnervaringen. Dat je een lange periode door mul zand voort moet, zonder uitzicht op verbetering. Soms zichtbaar voor anderen, maar niet alles komt aan de oppervlakte. Want wie weet wat er schuilt op de bodem van het hart? 

‘Gemeenschap maakt troost mogelijk’, erkent Prof. Dr. W. ter Horst. Hij wist als geen ander wat verlies was. Maar hij laat ook zien dat juist lijden mensen van elkaar kan doen vervreemden. Blijkbaar is er genade nodig, om samen door de woestijn te gaan. 

Gebed

Troostvol meeleven begint op de knieën. Het hart uitstorten voor de Heere, om hulp voor de lijdende ander. Van Hem is onze verwachting. Dat maakt tevens geduldiger richting de persoon die door een periode van lijden gaat. De werkelijke uitkomst komt immers niet bij ons vandaan, maar bij God. 

Luisteren is belangrijker dan spreken, in tijden van verwerking. Laat de ánder zijn of haar verhaal doen. Vaak is er na heel lang luisteren pas ruimte om iets te zeggen. Wie eerder begint te praten, doet dat nogal eens om zelf uit een gevoel van ongemak te geraken, in plaats dat je de ander werkelijk helpt met wat je zegt.

Bid of de Heilige Geest je wijsheid geeft om werkelijk mee te leven. Niet om jezelf, maar om de ander. Verdiep je daarbij in wat theorievorming, zoals de rouwcurve. Zodat je fases leert herkennen. Wie zelf weet wat lijden is, weet dat er weinig woorden nodig zijn. 

Woorden

Wees voorzichtig met grote woorden als het leed iemand die je lief is raakt. Trouw meeleven op de langere termijn troost wellicht meer dan korte en intense nabijheid. 

Het diepe besef dat de Heere alle dingen zal doen medewerken ten goede, voor hen die Hem liefhebben, kan een bodem aanbrengen in leed (Rom. 8: 28). De Psalmen tonen allerlei ervaringen die op dit punt uit het leven gegrepen zijn (Ps. 23, Ps. 73, etc.). Houd dit voor ogen als je met een ander meeleeft bij zijn of haar verdriet. Gebruik deze woorden echter niet als stoplap. Bid om de fijngevoeligheid van de Heilige Geest; ken tijd en wijze.