Het huwelijk is kostbaar en kwetsbaar. Al meer staat het christelijke huwelijk op spanning met de cultuur. Dit zag de generale synode van de Nederlandse Hervormde Kerk scherp. Dit leidde zeventig jaar geleden tot een herderlijke boodschap.

Huwelijk

In 1947 gaf de generale synode van de Nederlandse Hervormde Kerk een commissie de opdracht om een rapport uit te brengen over de betekenis van het burgerlijk en kerkelijk huwelijk. Men wilde daarin antwoorden geven op ‘de vele brandende vragen, die zich hier voor de moderne mens voordoen.’ Dit leidde tot de publicatie van een herderlijk schrijven, in 1952. Een boekje dat vele herdrukken kende. 

Negen richtlijnen

Na een uiteenzetting over de Bijbelse fundering van het huwelijk, komt men tot negen richtlijnen. Omdat de Bijbelse boodschap niet verandert, zijn deze nog steeds actueel voor vandaag: 

1. Het onderscheid van man en vrouw berust op de scheppingswil Gods. God heeft de mens als man en vrouw geschapen en tot gemeenschap geroepen. De mens is aangewezen op de ontmoeting met een ander. Dit geldt in zeer bijzondere zin voor man en vrouw. 
2. Het huwelijk is de van God gegeven orde voor die samenleving van man en vrouw, waardoor zij in liefde verbonden van twee tot één worden, zonder dat daarbij hun eigen individualiteit wordt opgeheven. De huwelijks-verbondenheid is zo diep, dat het tot het wezen van het huwelijk behoort, dat het onontbindbaar is en de eenheid, die man en vrouw beleven, alle levensuitingen omvat. 
3. Het huwelijk is daarom meer dan een onderlinge afspraak, meer dan een contract. De huwelijksorde, waarin man en vrouw gesteld worden, gaat de kennis te boven. Het huwelijk is een groot geheim, omdat het een afglans is van het nog grotere geheim van de liefde van Christus tot Zijn gemeente. 
4. In het Nieuwe Testament worden dan ook richtlijnen voor de samenleving van man en vrouw ontleend aan de liefde van Christus, waarmee Hij Zijn gemeente liefheeft. 
5. Alles wat op de verhouding man en vrouw in het huwelijk betrokken is, staat onder de leiding, tucht en vergeving van deze liefde van Christus.
6. Hoewel in het huwelijk de erotiek niet ontbreken kan, is toch de basis niet de erotiek op zichzelf, maar de tot ware liefde ontwikkelde erotiek, waardoor de een zich ten volle voor de ander verantwoordelijk weet. 
7. Daarom is het huwelijk, waarin man en vrouw door de belofte van trouw verbonden zijn, de enige plaats waar man en vrouw zich lichamelijk en geestelijk aan elkaar kunnen geven. De geslachtsdaad staat onder de verantwoordelijkheid jegens elkaar en jegens het gezin, dat man en vrouw willen stichten. Huwelijks- en gezinsleven staan in dienst van God en Zijn Rijk. 
8. Omdat de zondige neiging zichzelf te zoeken alleen door de liefde van Christus wordt overwonnen, is het noodzakelijk, dat, in gehoorzaamheid aan Hem, man en vrouw bereid zijn elkaar als mede-erfgenamen van Zijn Koninkrijk te erkennen en elkaar te vergeven. In Zijn gemeenschap wordt ook de machtsstrijd van zijn kracht beroofd, omdat Hij ons geleerd heeft, dat slechts de meeste is die het meeste dient. 
9. Het doel van het huwelijk is primair de onderlinge bijstand in de tijdelijke en eeuwige dingen. Daarbij behoort ook, dat man en vrouw zich bij elkaar aanpassen in seksueel opzicht en elkaar de vreugde van het vader of moeder worden schenken, wanneer dit mogelijk blijkt. Immers, ook de gezinsvorming behoort tot de opdracht, die God aan de huwenden geeft, waarbij het ouderpaar verantwoordelijk blijft om te handelen overeenkomstig de belangen van het gezin, zowel wat betreft de geestelijke en lichamelijke gesteldheid van de ouders – in het bijzonder van de moeder -, alsook de mogelijkheden om kinderen groot te brengen en op te voeden. Hierbij moet ook bedacht worden, dat bij het opvoeden van kinderen vóór alles de opdracht is de kinderen te leren, dat de bestemming van de mens gelegen is in de dienst van God (vgl. het huwelijkformulier waarin gesproken wordt over het opvoeden in de vreze Gods). 

Leestip: Het huwelijk – Herderlijk schrijven der Nederlandse Hervormde Kerk (1952, zevende druk 1967).