Leven blijkt uit de levenskracht die ermee samengaat. Je wordt voortgestuwd. Dat geldt ook voor de omgang met God. Toch kan je ervaring heel anders zijn. Alsof je in een nacht bent terechtgekomen, waar het donker je het zicht beneemt. Wat nu?
Wortel
Florentius Costerus (1635-1703) geeft in zijn boek ‘De geestelijke mens’ vier adviezen aan christenen die een periode van geestelijke doodsheid ervaren. Hij vergelijkt het met bomen die in de winter als dood zijn, maar desondanks een levende wortel hebben, evenals levende sappen in de bast. ‘Christenen hebben in hun geestelijke winter de wortel van het leven in zich’. David en Petrus konden daar over meepraten. De Heere stuwt het leven in ons, waardoor we worden uitgedreven naar Hem.
Samenvattend geef ik vier adviezen van Costerus door, als handvatten voor hen die door een periode van donkerheid gaan. Laat helder zijn, als we zonden actief aan de hand houden bieden deze adviezen weinig uitkomst. Belijd wat je te belijden hebt, aan de voet van het kruis. Vlucht ermee naar Christus. Neem afstand van de verleiding.
Advies 1: Goed voedsel zoeken
Zoals alle levende schepsels goed voedsel nodig hebben, zo moet geestelijk leven volgens Costerus geestelijk voedsel krijgen. Hij verwijst naar Ps. 42: ‘Mijn ziel dorst naar God, naar de levende God.’ Hij adviseert om die voeding in de Bijbel te zoeken: ‘Zij moet Gods Woord hebben, daar vindt zij haar God in, daardoor is zij wedergeboren.’
Advies 2: Geestelijke ontspanning zoeken
Als tweede adviseert Costerus om ‘geestelijk vermaak’ te zoeken: ‘Het leven wordt niet alleen onderhouden door eten en drinken, maar ook door ontspanning en vermaak. Zwaarmoedigheid en droefheid verteert het leven, maar vrolijkheid en ontspanning versterkt het.’ Door het overdenken van Gods grote daden, vinden we die ontspanning. Costerus verwijst naar Ps. 92: 5, het juichen over de werken van Gods handen.
Met nadruk adviseert hij om de Psalmen te zingen: ‘Menige ziel die dood scheen, is door het zingen van een Psalm, of van een gedeelte daarvan, opnieuw vol leven geworden. Augustinus bekent van zichzelf dat het aandachtig gezang in de kerk hem de eerste aanleiding tot zijn bekering heeft gegeven, en dat daarna dat gezang hem dikwijls de tranen uit de ogen heeft geperst.’
Advies 3: Onszelf oefenen
Net zoals het lichaam beweging nodig heeft, zo dienen we ook het geestelijk leven te ‘oefenen’ volgens Costerus. Een luie christen wordt volgens hem vanzelf ‘dodig’. Daarom moeten we ons met goede onderwerpen bezighouden. Door huisgodsdienst, Bijbellezen, mediteren, gebed en een goed geestelijk gesprek met je naaste.
Advies 4: Bidden
Persoonlijke omgang met God is van levensbelang. Het is goed om de middelen te gebruiken, maar het leven komt van boven. Daarom dienen we God ‘aan te kleven’ in het gebed, volgens Costerus. Hij zegt: ‘Preek, hoor, vraag, lees, bid; het is evenwel Gods Geest die ons levend maakt. Hoe dor en doods het ook is, de Geest kan er weer leven in brengen.’ (Hooglied 4: 16)
Leestip: De geestelijke mens – in zijn begin, voortgang en einde, Florentius Costerus (Koster, 2001)
