Jezus ziet hem zitten, Levi de tollenaar. Hij ziet hem niet alleen, maar observeert hem ook. Jezus besteed rustig aandacht aan hem, zo blijkt uit het gebruikte woord. Hij ziet hem bezig. De tollenaar. 

Handige jongen

Wat voor man ziet Jezus daar? Geen leidinggevende, machtige belastinginner zoals Zacheüs. Levi is een tollenaar van de gewone soort. De man die zich heeft te verhouden tot de belastingbetaler enerzijds en anderzijds tot de leiding boven hem. Er zit geen buffer tussen hem en de burgers van de stad. Ze hebben met hémzelf te maken. Hij int persoonlijk de belasting. Belasting over inkomen, over de landopbrengst (10% van het graan, 20% van wijn en fruit), belasting over goederentransport, belasting over wegen en bruggen, belasting over personeel, enz. Bij hem komen de belastingen binnen en hij hevelt het over naar de hogere tollenaar die voor hem verantwoordelijk is. Daarbij geldt maar één regel; dat het verwachte bedrag gehaald wordt. Wat hij verder verzamelt, daar taalt niemand naar. Levi moet het dus van de kleintjes hebben. Dat weet hij, dat weten de mensen. Als hij overal een kleine marge opdoet, kruimelt er na verloop van tijd een flink vermogen binnen. Je zou Levi een kruimeldief kunnen noemen. Een handige jongen, die zijn eigen belang altijd voor ogen heeft. 

Doorzien

De mensen zien hem bezig en hebben daar een oordeel over. Dat is niet mis. De Joodse samenleving cancelde mensen zoals Levi. Ze mochten niet in de synagoge komen en niet optreden als getuige in een rechtszaak. Volstrekt onbetrouwbaar, dat vond men deze tollenaren. 

Jezus gaat echter niet op beeldvorming af. Hij ziet en doorziet. Jezus weet wat de man mag vragen en ziet wat hij werkelijk eist. De Heere doorziet altijd ons gedrag. Als Jezus bij jouw bedrijf voorbijkomt vandaag, of je handel en wandel observeert, is niets voor Hem verhuld. Hij peilt onze overwegingen. Niet alleen wat we doen, maar ook wat we bedoelen. Hij ziet de handelaar, die weifelt tussen eerlijk zijn of zwijgen. Hij observeert de belastingconsulent, die te maken heeft met de regels, maar ook met de wensen van een klant. Hij peilt de medewerker aan de koffietafel, die de dingen mooier voorstelt dan ze zijn, als hij vertelt over zijn successen. Hij ziet het meisje dat verkering heeft met haar vriend en in alles toegeeft, omdat ze hem niet wil verliezen. Hij ziet de vader die dingen verhult voor zijn gezin, omdat hij recht denkt te hebben op een eigen wereld. Jezus doorziet alles. Heel het menselijk overwegen, de intenties en wat men uit eindelijk doet. Naast alles wat wij proberen bij te dragen in deze maatschappij, ziet hij ook de donkere zijde. Onze diepe zelfliefde. De zwarte kant van ons bestaan. Diep vanbinnen. 

Verschillend

Als een rabbi langs het huis van Levi liep, kreeg deze de neiging om hard te roepen: houd de Thora! Dát zal je redden! Hetzelfde zou zo’n rabbi zeggen tegen een prostituee of publieke zondaar. Want zij werden meestal in één adem genoemd met de tollenaren in het Nieuwe Testament. De rabbi zou met klem de tollenaar aanspreken. Je loopt nu de ondergang tegemoet, maar als je ánders gaat leven, dan vind je het geluk. Houdt de wetten van de Heere. Stop met je oneerlijke handel en wandel. Breng offers. Hoop op God. Wie weet, zal dat je redden!

Dit is echter niet wat we Jezus horen zeggen als hij langs Levi’s huis komt. Hij zegt: ‘Volg mij’. Jezus zeg niet: streef naar iets; maar volg iemand. Wie? Mij. Het vleesgeworden Woord van God, de Zoon van God. Hem volgen betekende niet iets doen om je op te werken tot iemand die zich kon meten met de eisen die het Woord stelde, maar onderdanig worden aan het Woord. Er onder komen. Achter Hem aan komen. Werkelijk volgen. Wat tegelijkertijd betekende; achterlaten. 

Volg Mij

De Heilige Geest werkt onweerstaanbaar, door het Woord van God. Dat bleek in Lukas 5 bij de wonderlijke visvangst: ‘Op Uw Woord zal ik het net uitwerpen’. Bij de melaatse: ‘Ik wil , word gereinigd!’ Bij de verlamde: ‘Uw zonden zijn u vergeven!’ Nu opnieuw, is het een woord van God dat de doorslag geeft: ‘Volg Mij’. 

Dit is de roep van het Evangelie die tot mensen uitgaat. Tot álle mensen wordt het evangelie verkondigd. Door de Heilige Geest vindt deze roep gehoor in het hart van mensen. Zij komen vanuit een situatie van duisternis in het licht. Iemand die in het donker zit, heeft geen idee hoe hij ervoor staat. Of je nu vuil of schoon bent, je hebt er geen idee van. Het Woord laat echter licht vallen in de cel. Eerst schrik je daarvan, wil je er eigenlijk niet aan toegeven. Knijp je je ogen dicht. Langzamerhand ontdek je echter hoe je erbij zit en blijk je helemaal bevlekt te zijn. Vuil. Je kijkt in je vuile cel om je heen en een besef van onvrede overstroomt je. Er is reiniging nodig. Richt je blik buiten de cel op de lichtbron, Christus. Hij wast en reinigt van alle zonden.