Volgens James I. Packer (1926-2020) is het mogelijk om kennis over God te hebben, zonder God te kennen. Wat begon als een serie artikelen, leidde tot een boek dat christenen wereldwijd vormde. Theologie voor gewone christenen. 

Hoofd of hart 

Christenen kunnen niet zonder kennis. Omdat te onderstrepen citeert hij uit een preek van Charles Haddon Spurgeon (1834-1892), die deze als twintigjarige uitsprak: ‘Bestudering van de vraag wie (of wat) een christen is, vereist de bestudering van wie God is.’ 

Voor Packer betekende dit niet het verzamelen van kennis als zodanig. In zijn boek ‘God leren kennen’ beschrijft hij wat er gebeurt als iemand kennis verzamelt over God, zonder Hem te kennen: ‘Wij lezen theologische studieboeken en apologieën. Wij duiken in de kerkgeschiedenis. Wij bestuderen de belijdenisgeschriften. Wij leren de weg in de Bijbel. Anderen respecteren onze belangstelling in deze richting. Wij ontdekken, dat onze mening wordt gevraagd. Ons wordt gevraagd te spreken op een Bijbelstudiegroep, een lezing te houden; een artikel te schrijven. Onze verantwoordelijkheid neemt toe en al spoedig treden wij op als leermeesters en scheidsrechters in onze kring, als het gaat om de ‘rechte leer’. Zo kunnen wij veel kennis over God verzamelen. Toch zegt dit niets over onze kennis van God; het vermogen om helder te denken en goed te formuleren: het is niet gelijk te stellen met het kennen van God.’ (Packer, pag. 23)

Godsvrucht

Hoe dan wel? Packer meent dat mensen zonder het vermogen om veel kennis te verzamelen, een godvruchtig leven kunnen leiden. Wedergeboorte en geloof leiden immers tot kinderlijke omgang met God. De Heere vormt door Bijbels onderwijs Zijn kinderen, door de Heilige Geest. Daarbij maakt de Heere gebruik van de preken die ze horen en de boeken die ze lezen. Packer: ‘Er bestaat geen vrede, die te vergelijken is met de vrede van hen, wier geest is vervuld van de volle zekerheid, dat zij God kennen en dat God hen kent.’ Het gebedsleven en wat er diep in ons hart omgaat is daar volgens Packer een graadmeter voor. De Heilige Geest vernieuwt het hart en denken; voedt het verlangen naar omgang met God. Packer benadrukt het belang van meditatie.

Dit leidt tot een diep verlangen naar kennis van en over God. Packer: ‘Wil niet ieder kind van God, net als de Psalmist, zoveel mogelijk te weten komen over Zijn hemelse Vader? En is niet juist het feit, dat hij de liefde tot de waarheid aanvaard heeft (2 Thess. 2: 10) een teken van zijn wedergeboorte?’ Packer verwijst daarbij naar Psalm 119: 12, 18, 97, 103, 125). Dan is theologie een middel tot godsvrucht. 

Puriteinen

James I. Packer las zijn leven lang de puriteinen. Hij verbond net als zij, theologie aan praktische godsvrucht. Zijn biograaf Ryken vergelijkt Packer met John Bunyan, die stelde: ‘the soul of religion is the practical part’. (Ryken, 302). Theologische vorming heeft alles te maken met het dagelijks christenleven. 

Alistar McGrath vat dit als volgt samen: ‘Packers gebruikelijke aanpak is om zijn lezers eerst in staat te stellen de realiteit van God te bevatten; daarna stelt hij ze in staat dit inzicht op hun leven toe te passen, om tenslote God de dank en aanbidding te brengen. (McGrath, pag. 196)

Als Bijbelvast theoloog, die een hevige strijd om de onfeilbaarheid van de Heilige Schrift voerde, vormde Packer miljoenen christenen. Waarbij het boek ‘God leren kennen’ wereldwijd invloed had en heeft. 

Leestips: 

• God leren kennen, J.I. Packer (Novapres, 1995)
• De laatste der puriteinen, Alister McGrath (Boekencentrum, 2000)
• J.I. Packer – An Evangelical Life, Leland Ryken (Crossway, 2015)