De Nederlands Hervormde predikant dr. H. Goedhart (1920-1977) was bezorgd over vervlakking in de geloofsbeleving. Vergeving zonder schuldbesef. Vrede van één kant.

Vrede met God

Wie niet rust op Christus alleen, blijft volgens dr. H. Goedhart kampen met onvrede in het hart. Hij noemt hen ongelukkige mensen ‘die de vrede zoeken in eigen daden en ervaringen.’ De predikant stelt: ‘Wij kunnen geen zielenrust vinden, wanneer wij niet door het geloof in Christus zijn ingeplant en Hem in al Zijn weldaden aannemen.’ 

Toch plaatst de predikant een kanttekening. Hij stelt met klem dat mensen niet uit zichzelf geloven. Dr. Goedhart is van mening dat de gave van het geloof en de rechtvaardigheid worden geschonken. Het komt dus van de andere kant, bij God vandaan. Hij geeft vrede. ‘Deze vrede is ons deel, als wij uit het gekregen geloof, de aangeboden rechtvaardigheid aannemen. Hier rust de ziel van de vermoeienis van de zonde, van de vermoeienis van de eigenwillige godsdienst.’

Meelopers

Dominee Goedhart zag in zijn tijd verschillende groepen kerkgangers waar hij zich zorgen over maakte. Wat hij waarnam roept herkenning op in ons kerkelijke leven.

1.     Sommigen verachten volgens Goedhart het goddelijk oordeel door in openbare zonden te leven. Zij maken zich niet druk over God of gebod. ‘Zij zeggen: wij zijn gerust en hebben vrede zonder al die godsdienstige belevingen die de kerk predikt.’ Men smaalt over worstelingen in het zielenleven van gelovigen. 

2.     Anderen stellen volgens Goedhart een vals vertrouwen op de uiterlijke weldaden van het verbond. ‘Zij zijn gedoopt en dat is al heel wat. Zij hebben belijdenis gedaan en gaan ten Avondmaal, dat is nog veel meer. Zij hebben vrede in hun hart en rust in hun ziel, al nemen zij het allemaal niet zo zwaar en moeilijk.’ Een geloofsbeleving die is gevrijwaard worsteling. Men lijkt vrede te ervaren zonder de rechtvaardiging van de zondaar voor God. 

Niet onze vrede met God gaat voorop, maar dat God vrede heeft met ons. Goedhart: ’Als wij rust van het gemoed kennen zonder dat wij weten, dat God met ons bevredigd is in het offer van Zijn Eniggeboren Zoon, is heel onze vrede een waan. Het is te vrezen, dat duizenden in die waan leven.’ 

Ontdekking

Verlossing hangt samen met schuld. Een zondaar dient daarom aan zijn zonden ontdekt te worden. Want wie zou verlangen naar verlossing, als hij geen idee had van zijn openstaande schuld? Goedhart: ‘Het gevoel van zijn zonden drukt hem neer. Zwaar en menigmaal heb ik tegen God misdreven. God heeft mij nooit anders dan goed gedaan en ik heb alles, alles bedorven door mijn zonden. Ik heb schuld met schuld vermeerderd. Hoe zou ik rust kennen in mijn gemoed, daar de rechtvaardige toorn van God op mijn leven rust? Ik vrees de uitbarsting van Gods heiligheid.’ De rusteloosheid die hiermee samengaat staat in contrast met de rustige slaap van hen die zelfonderzoek vermijden. 

Rechtvaardiging door het geloof in Christus is nodig. Dat leidt tot werkelijke vrede met God. Goedhart: ‘Zonder rechtvaardigmaking geen ware zielenrust, die in het gericht voor God ongeschokt zal kunnen blijven.’ 

Leestip: Rondom het geloof, dr. H. Goedhart (Van den Tol, Dordrecht).