Jona vluchtte naar Tarsis. Hoezo naar deze stad? Luther: ‘Het is Jona niet te doen geweest om een bepaalde stad. Wat zou hij er hebben moeten zoeken. Hij dacht slechts aan één ding: te vluchten. Hij koos daarvoor de zee, maar het kon hem niet schelen waar hij terecht zou komen.’ Weg van het aangezicht van God.
Vluchten
Blijkbaar kan dat. Vluchten bij God vandaan. Althans, dat is onze overtuiging als we met Jona het schip in gaan de zee op. Luther: ‘Evenwel, wie kan ooit vluchten voor de Heere? Is de Heere zelfs niet aan het einde van de aarde? Psalm 139 zegt: “Waarheen zou ik gaan voor Uw geest, waarheen heenvlieden voor Uw aangezicht? (vers 7). Welnu, Jona is heus niet zo dom geweest dat hij niet wist dat God overal is. Hijzelf heeft enige tijd later beleden dat hij die God diende, die de hemel en de aarde, de zee en het droge gemaakt heeft (vers 9). Trouwens, hij had zojuist uit Gods mond vernomen dat God ook te Ninevé was, waar Hij de boosheid van de mensen wilde straffen, om welke reden Hij er Jona heenzond. Nee, men zal dit anders moeten opvatten. Men moet weten dat God tweeërlei wijze van zijn of van tegenwoordigheid heeft. De ene is natuurlijk en de andere geestelijk. Op een natuurlijke manier is God overal, tot aan alle einden van de aarde. Hij zegt: “De hemel is Mijn troon en de aarde de voetbank van Mijn voeten (Jes. 66: 1).” God reikt dus tot in de diepste diepten. Hij is niet te ontvluchten.
Aanwezig
Luther laat zien dat de Heere Zijn nabijheid toont in levens van mensen. ‘Gééstelijk tegenwoordig is God echter alleen daar waar men er weet van heeft dat Hij zo’n God is, waar het Woord is, waar het geloof is, waar de Geest is en waar men Hem dient. Alleen daar vindt men de Zijnen, dat wil zeggen de enigen op aarde die in hun hart gevoelen dat God een Heere is die almachtig is en heel de aarde bewoont. De goddelozen missen dit gevoel. Zij geloven het niet en wéten ook niet dat God zelfs aan de einden van de aarde te vinden is; ook niet al wordt het hun gezegd en al kunnen zij het met hun eigen mond nazeggen. Laat het duidelijk zijn dat men op deze wijze wél voor God vluchten kan. Namelijk door zich te begeven naar een plaats waar niet het Woord is, waar ook geen geloof is, waar de Geest wordt gemist en alle ware kennis van God. Gevlucht is Jona, weg van het aangezicht van de Heere op deze manier. Immers hij verliet zijn volk en zijn land, dat land waar Gods Woord was, waar de Geest was, waar geloof en kennis waren. Hij begaf zich op zee, naar heidenen, daarheen waar geen geloof te vinden zou zijn, waar het Woord en de Geest van God werden gemist.’
Zonde en genade
Luther kan er niet omheen. Jona zondigde hier tegen God. Hij ging rechtstreeks tegen Gods roeping in. Hij diende Gods opdracht te aanvaarden, maar ging er rechtstreeks tegenin. Als Adam in het paradijs. De geschiedenis van Jona is volgens Luther voor ons tot waarschuwing bedoeld. We dienen God te gehoorzamen (Mat. 6: 10). Luther: ‘Er tegenover staat dat het een grote blijk van Gods genade is, dat Hij Jona al zo spoedig na zijn zonde opgezocht en gestraft heeft, en daarmee voorkwam dat hij lange tijd in de zonde volhardde. Zodat Jona wel met David heeft mogen zingen: “De Heere heeft mij zwaar gekastijd, maar aan de dood heeft Hij mij niet overgegeven.” (Ps. 118: 18).’ In de vis gaf Jona zich over aan Gods straf, maar beriep hij zich tegelijkertijd op Gods genade. Jona greep de Heere aan in geloof. Ben je weggedwaald van Gods nabijheid, door eigen schuld? Roep de Heere aan, in Christus. Hij toont Zich een barmhartig Ontfermer. Geloof Zijn heil en troostrijk Woord. Verhard je niet, maar laat je leiden.
