Ds. Isaäc de Leeuw (1740-1775) werd niet ouder dan 35 jaar, maar liet een rijke erfenis na. Met name door het boek dat hij schreef over het geloof en de daaruit voortvloeiende vrucht.
Geloof
Reeds eerder schreef ik een blog naar aanleiding van het achttiende eeuwse boek ‘Het geloof in deszelfs vrucht verklaart’, door ds. Isaäc de Leeuw. Met een citaat van De Leeuw als titel: ‘Ga toe als de grootste zondaar en zoek in Jezus uw gerechtigheid.’ In dit blog richt ik nogmaals de aandacht op zaken waar De Leeuw aandacht voor vroeg.
Verkiezing
Het geloof was volgens De Leeuw een ‘genadegift Gods in Zijn uitverkorenen.’ Hij ‘heeft Zijn gelovigen uitverkoren in Hem (Christus) als een Borg voor hen.’ Dat deed Hij in de ‘nooit begonnen eeuwigheid’.
De Leeuw pleitte op het belang van geloof, als het ging om geloofszekerheid. Hij wees de opvatting dat men eerst zijn verkiezing moest weten af. Hij vond het waarnemen van ‘kenmerken van de verkiezing’ gevaarlijk, omdat ‘menig een op zijn vermeende kenmerken gerustgesteld wordt buiten ware geloofsvereniging met Christus.’ Het deed heen en weer geslingerd worden tussen vrees en hoop, terwijl men ‘de ware rust van de ziel’ mistte. Geloof in de Heere Jezus Christus diende volgens hem het enige kenmerk te zijn.
Schuld
God zag volgens De Leeuw ‘de goddelozen aan, niet zoals hij in zichzelf is, dan kon Hij niet anders, dan hem verwerpen, volgens de afkeer die Zijn heiligheid heeft van alle goddeloosheid; maar Hij ziet hem aan in Zijn Zoon Christus, houdt zich voldaan met hetgeen de Heere Jezus voor hem heeft opgebracht, en rekent die verdienste van Zijn Zoon hem zodanig toe, alsof Hij zelf alles had voldaan.’ Het geloof was een getuigenis dat men aannam. ‘Rampzalig’ als men was, ontving men vrijspraak. God hield hen voor rechtvaardig. Het feit dat God goddelozen zaligde, gebruikte De Leeuw als argument om zijn lezers aan te sporen om tot Hem te gaan.
Rechtvaardiging door het geloof sloot volgens De Leeuw alle invloed van ‘werken’ uit. Hij zag het als een ‘beginsel van eigengerechtigheid’ wanneer men zijn heil niet in Christus zocht, maar ‘in eigen geschiktheden, goede hoedanigheden, prijswaardige zeden, gedurige godsdienstplichten.’
Toevlucht nemen
Oprecht geloof hing volgens De Leeuw samen met ‘verzekerdheid’. Die zekerheid rustte op het ‘getuigenis van de Heilige Schrift’. ‘Ondervinding’ leerde dat het geloof echt was, in de zin van vruchtdragend. De ‘grond’ van de zekerheid lag echter niet in de bevinding, maar in God en Zijn Woord. De Leeuw zag geen onderscheid tussen ‘toevlucht nemend’ en ‘verzekerd’ vertrouwen. ‘Het zeker vertrouwen is hartelijk werkzaam door toevlucht te nemen tot de Heere Jezus, onder wiens vleugelen men weet dat er verberging voor ons is.’ Wie niet kon geloven, moest volgens De Leeuw dan maar komen met zijn ongeloof en aan Jezus’ voeten vragen om geloof.
Dankbaarheid
Geloof uitte zich in vertrouwen. De Leeuw: ’t Is geen verstandswerkzaamheid als zodanig of een losse en ijdele verbeelding; maar het hart berust in hetgeen het verstand beschouwt de wil van de Heere ter onzer zaligheid te zijn; en dit berusten gaat gepaard met de innigste vergenoeging, dankbaarste erkentenis, vurigste liefdesuitgangen en omhelzingen, en ernstigste en aanhoudende pogingen om waardig zulke genade te leven.’
Hertaling
Dit blog is gebaseerd op een vroege uitgave van het boek ‘Het geloof en deszelfs vrucht verklaard’. Dat merk je aan de zinsopbouw van citaten. Inmiddels is het boek hertaald. Zoek je meer verdieping? Graag verwijs ik je dan naar een recente uitgave, onder de titel ‘Geloof en geloven’ (Isaäc de Leeuw). Een klassiek boek dat steeds weer actueel blijft.
