‘Zonder twijfel zijn vader en moeder voor de kinderen apostelen, bisschoppen en pastores, omdat ze hun het evangelie verkondigen.’ Volgens Maarten Luther (1483-1546) is er geen groter gezag op aarde dan dat van vader en moeder. 

Hoogste gezag

Hoewel ouders verantwoordelijkheid dragen voor hun kinderen, zijn ze onbegrensd bezig. Integendeel. ‘Hoewel er geen groter gezag op aarde is dan dat van vader en moeder, toch vindt dat gezag een eind daar waar Gods Woord en werk beginnen. Want in goddelijke zaken moeten vader noch moeder, laat staan een bisschop of welk ander mens ook, maar alleen Gods Woord leren en leiden. En wanneer je vader en moeder je zouden gebieden, leren of ook vragen iets te doen dat tegen God en de dienst aan God is, wat niet duidelijk door God geboden of bevolen is, moet je hen zeggen: Wat hebben ik en u met elkaar te maken? 

Want vader en moeder zijn ook schuldig – daarom zijn vader en moeder zelfs door God gemaakt – dat ze de kinderen niet naar eigen goeddunken en eigen inzicht onderwijzen en tot God moeten leiden, maar naar de geboden van God.’ Luther verwijst daarbij naar Ef. 6: 4 waar vaders worden opgeroepen om hun kinderen niet tot boosheid prikkelen, maar hen op te voeden binnen de begrenzing van Gods gebod en woord. 

Scherp

Luther is zich ervan bewust dat je als opvoeders al snel verkeerde prioriteiten stelt. ‘Dat moeten echtgenoten weten, dat ze voor God, de christenheid, de hele wereld, zichzelf en hun kinderen niets beters en nuttigers kunnen doen, dan hun kinderen goed opvoeden.’

Luther wijdt vervolgens een aantal scherpe zinnen aan de missers die opvoeders maken als het gaat om dat wat wezenlijk is. ‘Je kunt omgekeerd de hel niet makkelijk verdienen dan door je eigen kinderen slecht op te voeden. Je kunt niet gemakkelijker iets schandelijkers doen dan je kinderen te verwaarlozen, ze laten vloeken, zweren, ze schandelijke woorden en liedjes leren en ze laten leven naar hun eigen goeddunken. 

Daartoe zetten verscheidene ouders zelfs hun kinderen aan met overvloedige sieraden en prikkels om vooruit te komen in deze wereld. Zodat ze in de wereld in de smaak vallen. Carrière maken en rijk worden. En er altijd meer op bedacht zijn hoe ze voor hun lichaam kunnen zorgen dan voor hun ziel.’ 

Richtpunt

Blijkbaar maakt het verschil wat ons richtpunt is bij de opvoeding. Dit betekent niet dat het maakbaar wordt. Integendeel. Maar het maakt wel verschil wat volgens ons wezenlijk is. Dan staat dat in het middelpunt en verdwijnt veel naar de rand.