‘Het Oude Testament roept om Hem, het Nieuwe Testament roept Hem uit. Als het Lam. Als die Man van smarten. Als die Ander op Wie de straf was die ons de vrede aanbrengt.’ Dr. P.C. Hoek laat zien dat onderwijs over de leer van de rechtvaardiging vandaag even actueel is als tijdens de Reformatie. 

Reformatie

‘Alleen de ervaring maakt de theoloog’, zei Luther. Toch is kennis van de Bijbelse kernpunten van het belijden van groot belang, zowel voor gemeenteleden als voorgangers. De rechtvaardiging van zondaren vormt een kernpunt in het belijden.  Calvijn noemt in zijn Institutie de rechtvaardiging ‘de voornaamste pijler waarop de godsdienst rust’. Volgens hem is het de belangrijkste sleutel van het hele Evangelie (Institutie III, 11, 4).

Genoeg van je eigen gerechtigheid

In een brief aan een ordebroeder in het Augustijnerklooster in Memmingen schreef Luther in 1516 over de rechtvaardiging. Prof. Dr. A. de Reuver citeert deze brief in zijn boek ‘Kruis en gratie – Calvijn over de rechtvaardiging, het kruisdragen, het gebed.’

‘Hartelijk geliefde broeder George, graag zou ik weten hoe het van binnen met je gesteld is; of je eindelijk genoeg hebt van je eigen gerechtigheid en leert op Christus’ gerechtigheid een nieuw leven te bouwen. Want veel mensen worden tegenwoordig aangegrepen door de verzoeking tot zelfverheffing, door zich met alle kracht in te spannen om vroom en deugdzaam te leven.

Zij weten niet van de gerechtigheid Gods, ons in Christus zo rijk en om niet geschonken, en daarom proberen ze uit eigen kracht zó te leven, dat ze – naar ze menen – voor God bestaan kunnen. Toch is dat een onmogelijke zaak. Toen je nog bij ons was leefde je ook in die waan, ik mag wel zeggen; in die waanzin. Ikzelf trouwens ook, – en nog steeds heb ik tegen dat denkbeeld te strijden; ik ben er nog niet los van. 

Daarom, beste broeder, leer Christus kennen, de Gekruisigde. Leer Hem lofzingen en aan jezelf vertwijfelen. Zeg tot Hem: U, Heere Jezus, bent mijn gerechtigheid en ik ben Uw zonde. U hebt het mijne aangenomen en mij het Uwe gegeven. Wat U niet was, nam U aan. En wat ik niet was, hebt U mij gegeven. 

Bedenk steeds opnieuw hoe groot Zijn liefde is… Als wij door eigen moeite en zelfkwelling tot gewetensrust willen komen, waartoe is Hij dan gestorven? Nee, alleen in Hem zul je vrede vinden. Leer dus van Hem dat Hij Zijn gerechtigheid tot jouw eigendom maakt, waar Hij je aannam en jouw zonden tot de Zijne maakte…’

De rechtvaardigingsleer

In twee lezingen geeft dr. P.C. Hoek onderwijs over de rechtvaardigingsleer, als het eigene van de Reformatie. Daarbij komen onder andere Augustinus, Luther en Calvijn aan bod. Volgens dr. P.C. Hoek gaat het bij de leer van de rechtvaardigmaking om de hartslag van de Reformatie.