Beluister de podcast op   Logo Spotify podcast   Logo Itunes podcast

Beluister de podcast op   Logo Spotify podcast   Logo Itunes podcast

Beluister de podcast op   Logo Spotify podcast   Logo Itunes podcast

donderdag 31 december

Kuyper man van orde en meditatie

Normaal gesproken schreef minister-president Kuyper dagelijks van negen tot twaalf zijn artikelen en tussen twaalf en half één zijn populaire ‘driestar’. Maar ook na zijn premierschap, reizend rond de Middellandse Zee, liet hij zijn pen niet stilliggen. Wie onderweg is, doet indrukken op. Het ligt voor de hand dat deze van invloed zijn op publicaties die tijdens een reis tot stand komen. Zeker wanneer het meditatieve publicaties zijn, omdat verinnerlijking veelal samengaat met verbeelding. Abraham Kuyper schreef reizend rond de Middellandse Zee onder andere een serie meditaties. 

Man van orde

Als minister-president van Nederland leefde dr. Abraham Kuyper volgens een vast ritme. ’s Morgens schreef hij, ’s middags was er tijd voor vergaderingen en ’s avonds ontving hij gasten. Om 12.30 ging de pen neer, om hem de volgende ochtend weer op te pakken. Zo schreef hij zijn hoofdartikelen, zijn dogmatische werk en aan het eind van de morgen zijn puntige commentaren op de dagelijkse actualiteiten. Door dagelijks enkele uren te wandelen, bleef hij fit en had hij denktijd. Haalde hij overdag niet zijn gewenste ‘looptijd’, dan maakte hij dit ’s avonds laat goed. Een bij nacht en ontij door de straten zwervende Kuyper, was dus geen vreemde verschijning. 

Johan Snel publiceerde recent ‘De zeven levens van Abraham Kuyper’. Als gast in de 149ste aflevering van de Podcast ‘Betrouwbare Bronnen’ geeft Snel inzicht in deze veelzijdige leider. Een alpinist, theoloog en staatsman. En nog zoveel meer. Luister hier de Podcast.  

Meditaties

Kuyper reisde alleen rondom de Middellandse Zee. De man die altijd in het middelpunt van de belangstelling stond en zich liet dienen door zijn dochters, werd teruggeworpen op zichzelf. Hoewel hij tal van mensen ontmoette onderweg, waren er geen intimi met wie hij voortdurend optrok. Wellicht dat hij hierdoor meer ruimte had voor bespiegeling en persoonlijke meditatie. Samen met de meditaties die hij schreef tijdens zijn premierschap, publiceerde Kuyper zijn reismeditaties in 1908. Overigens verschenen laatstgenoemde meditaties al tijdens zijn reis in het blad ‘De Heraut’.

Nabij God

Kuyper wist van donkere tijden, zo blijkt uit zijn meditatiebundels Nabij God te zijn’. De onrust van de ervaring geen antwoord van God te krijgen. Hij noemde in een meditatie diverse voorbeelden uit de levenspraktijk en de Bijbel. ‘En toch kreeg wie God liefhad niet altoos antwoord.’ Hij duidt vervolgens ‘het verschil tussen een niet onvroom kind der wereld en het vrome kind van God.’ De eerste zoekt God als het moeilijk is, de tweede zoekt omgang met zijn Vader. ‘Het weet bij ervaring dat het mogelijk is, om reeds hier op aarde met die Vader in de hemel gemeenschap te hebben. De wezenlijk vrome kent bij eigen zielsbevinding de “verborgen omgang met zijn God”. Hij weet wat het is, om op zijn soms zo harde levensweg “met zijn God te wandelen”. En hij kent het bij zalige bevinding, dat bij dien verborgen omgang de gemeenschap een wederkerige is, zodat niet alleen hij zijn Vader zoekt, maar ook die Vader zich van zijn kind laat vinden.’ 

Dit is geen constante ervaring, die men vast kan houden. Kuyper: ‘Een zaligheid hier slechts bij ogenblikken genoten.’ Waarbij hij tegelijkertijd hoop biedt op meer, door de ervaring in eschatologisch perspectief te plaatsen: ‘En dan blijft nog de gelukzaligheid in het eeuwig leven, als dat “nabij uw God” voor altoos zal wezen. Eeuwiglijk nabij Hem in het Vaderhuis.’

Kuyper mag dan vanwege zijn visie op de veronderstelde wedergeboorte met reden op afstand staan voor bevindelijk gereformeerden; hier klinken toch bekende klanken. Het biedt een venster op het hart. 

Bronnen: 

  • Harinck G. (2015), Aan het roer staat het hart, Amsterdam: Promotheüs.
  • Kuyper A. (1908), Nabij God te zijn – deel I, Kampen: Kok.
  • Kuyper A. (1908), Nabij God te zijn – deel II, Kampen: Kok.

Lees verder over dit onderwerp