In Engeland kwam hij als 25-jarige in aanraking met de puriteinen. Dit maakte diepe indruk op Willem Teelinck. Als predikant zou hij zich naderhand inzetten voor de bevordering van een puriteinse levenssfeer in Nederland. 

Puriteinen

Als jongeman hield Willem Teelinck van reizen. Hij bezocht in 1604 Engeland en Schotland. Zo verbleef hij onder andere in St. Andrews. Zijn periode in Engeland, waar hij het langst verbleef, bracht een keerpunt in het leven van de 25-jarige Willem. De levensstijl van de puriteinen die daar woonden maakten diepe indruk op hem. 

Voor het werk

Later zou hij aan zijn Middelburgse stadsgenoten herinneringen schrijven over deze tijd: ‘’s Morgens bij tijds maakte ieder zich klaar voor het werk, maar dan zo, dat niemand zich tot het werk van zijn beroep begaf, voordat hij de naam van de Heere met toewijding had aangeroepen.’ Men bad dus voor het vertrek naar het werk, maar las er ook met aandacht een gedeelte uit de Bijbel bij. ‘Dit werd zo getrouw gedaan door iedereen, dat zelfs de dienstboden dit niet mochten verzuimen. Hen werd daarvoor elke morgen genoeg tijd gegund.’ 

Lunch

Rond de middag kwam iedereen thuis om te eten. Ook dan was er een moment van Bijbellezen en gebed, waarbij men op de knieën ging bij de stoel. Teelinck schrijft: ‘Dan verzamelde zich het hele gezin, jong en oud, en lazen samen een hoofdstuk uit de Bijbel. Zo voorbereid door het lezen van het Woord, riepen zij eendrachtig met gebogen knieën de Naam van de Heere aan. Daarna, het eten met een kort gebed gezegend hebbend, spraken zij samen van dat wat een ieder uit het hoofdstuk opgemerkt had.’ Soms gebeurde het volgens Teelinck dat men vragen meegaf voor de volgende dag, zodat men daarover door kon spreken. ‘Na het eten zongen zij samen een Psalm, dan keerde een ieder terug naar zijn werk.’ 

Avond

Aan het einde van de werkdag kwam het gezin weer terug op de thuisbasis, om te eten. Ook dan werd er gelezen en gebeden. Bij het naar bed gaan nam men persoonlijk de dag door, voor het aangezicht van God. Dit leidde tot persoonlijk gebed. 

Onderwijs

Als er op werkdagen kerk was, ging men daar luisteren naar een preek. Andere mogelijkheden om iets te luisteren waren er immers niet. Op zaterdag was er huiscatechese voor de kinderen en de dienstboden. Naast de huisgodsdienst in de vorm van bidden en Bijbellezen, besteden ouders dus ook aandacht aan persoonlijk onderwijs voor hen die aan hun zorgen waren toevertrouwd. 

Invloed

Teelinck raakte in Engeland geboeid door dit praktische christendom. Uiteindelijk zou hij zeven jaar in het buitenland verblijven. Hij keerde terug naar Nederland om te studeren met het oog op de Evangelieverkondiging. De band met Engeland bleef, want hij trouwde in 1604 met Martha Grijns die geboren was in Derby. Teelinck werd van grote invloed op de Nederlandse Nadere Reformatie. 

Wil je meer weten over Teelinck, de Nadere Reformatie en zijn invloed op Zeeland? Laat je dan meenemen in de wereld van Teelinck via onderstaande afleveringen. 

Leestip: Willem Teelinck, dr. W.J. Engelberts (Bolland, 1973)